Academisering met de glimlach

Gisteren vond de Facultaire Onderwijsdag plaats in Goirle. De hele dag debatteerde een kleine 100 collega's en studenten over de vraag hoe wij onze hervormde juridische bacheloropleidingen de komende jaren meer academisch kunnen maken. Voor de gelegenheid was de decaan van de rechtenfaculteit van de Katholieke Universiteit Portugal in Lissabon, Luis Fabrica, naar Tilburg afgekomen. In zijn faculteit, die rustig een van de meest innovatieve en internationale van het Iberische schiereiland mag worden genoemd, voerde hij de voorbije jaren een grondige onderwijshervorming door waarmee de faculteit zich uit een diepe crisis wist te tillen. In zijn toespraak wees hij op de sterkten en de zwakten van zijn faculteit en zijn eigen beleid. Zijn eerlijk recht-toe-recht-aan verhaal was meteen een goede opzet voor de discussie.
Voor het Faculteitsbestuur was dit een leerrijke dag. We hebben heel wat nieuwe ideeën genoteerd, maar vooral ook het enthousiasme opgemerkt van onze docenten voor het onderwijs, en het brede draagvlak dat bestaat om onze onderwijsambities scherper te stellen. Wie twee academici samen zet, heeft natuurlijk meteen twee opinies, en als het juristen zijn drie, maar toch viel op dat er over een aantal basisaannames grote consensus bestaat. Ik som er een paar op: studenten zijn van nature positief ingesteld en graag bereid tot leren, maar om de een of andere reden slagen we er met zijn allen - docenten en studenten - niet voldoende in om dat tijdens de bachelorjaren om te zetten in positieve betrokkenheid; academisering betekent vooral dat we onze studenten kritisch en zelfstandig leren nadenken; kennis en inzicht van en in het positieve recht bijbrengen blijft onze kerntaak maar is niet meer voldoende. Het is nodig om te internationaliseren en studenten te leren van buiten uit over het recht te reflecteren. Dit 'bijstapelen' is geen 'zero sum game' want als studenten nu 28 uur werken is er ruimte om te verzwaren, maar ook en vooral kunnen we door onderwijs meer als een wederzijdse actieve interactie tussen studenten en docenten te organiseren binnen hetzelfde aantal uren meer resultaat bereiken ook. Tenslotte bleek ook duidelijk het draagvlak om meer vak- en vakgroepoverschrijdende samen te werken, te coördineren maar ook te beslissen. Zoals Ger van der Sangen het zijn: de vrijheid van docenten en departementen slaat op de inhoud, niet op vorm - de manier waarop we het onderwijs organiseren.
Tenslotte leerde ik nog iets. 's Avonds tijdens een diner vroeg Stavros Zouridis aan onze gast wat hij vond van onze faculteit. Hij stelde dat wat hem het meest was opgevallen dat er zoveel gelachen was. Of hoe een goede sfeer tot in het buitenland een onderscheidende kwaliteit is.