Reflecties op doctoreren

Woensdagnamiddag stond Hervé Tijssen in de aula. Hervé is de voorbije jaren vele malen te zien geweest in de aula bij promotiesessies. Als beleidsmedewerker onderzoeker heeft hij altijd grote betrokkenheid getoond bij het onderzoek aan deze faculteit, en bij de mensen die dat deden. Als de Faculteit vandaag staat waar ze staat in het juridische onderzoeksveld, dan is dat aan die onderzoekers te danken, maar toch ook een beetje aan die bestuurders en medewerkers die op het juiste moment de juiste visie hebben gehad. En daar is Hervé lange tijd één van geweest.
Het moet voor hem dan ook een meer dan bijzonder moment geweest zijn om nu aan de andere kant van de 'klas' te staan, en zelf zijn proefschrift te mogen verdedigen.
Hervé's proefschrift behelst een analyse van de methodologie van het rechtswetenschappelijk onderzoek zoals die wel of niet uit in Nederland gemaakte proefschriften naar voren komt. Het is natuurlijk niet verwonderlijk dat een beleidsmedewerker onderzoek met zo'n innovatie komt: een meta-proefschrift, een proefschrift over proefschriften. Hoe dan ook, het is een belangrijke stap. De meta-reflectie is immers wat een vakgebied tot een wetenschap maakt.
Overigens is Hervé, dankzij zijn populariteit in de Faculteit, er onrechtstreeks de aanleiding toe geweest dat het protocol in de war werd gestuurd. Toen ik het cortège van hoogleraren verzocht mij te volgen naar de portrettenzaal voor de deliberatie na het weerklinken van het 'Hora est', kwam de pedel mij toefluisteren dat ik moest vragen dat alleen de jury zou meekomen omdat het cortège veel te groot was uitgevallen. Maar quasi niemand van de collega's trok zich daar iets van aan. Het doet me plezier dat de anarchie nog niet helemaal is verdwenen uit de academie. Ook al merkte één collega eerlijk op dat hij alleen was meegekomen omdat hij mijn verzoek tot het tegendeel niet had begrepen. Zo kan het dus ook.
In ieder geval, het wordt tijd dat er een grotere portrettenzaal komt. Grote cortèges zijn wenselijk, en hetzelfde geldt inderdaad voor het behoud van de academische traditie dat alle hoogleraren mee delibereren over het toekennen van de doctorstitel. En bovendien, héél veel plaats voor rectorsportretten is er nu ook weer niet meer.